تشبیهی است که در آن ' مشبه ' و 'مشبه به'
به هم اضافه شده باشند و در این صورت ادات تشبیه و وجه شبه ، محذوف است . به این گونه تشبیه در علم بیان ، تشبیه بلیغ می گویند .
اضافه ی تشبیهی، یک ترکیب اضافی( مضاف + نقش نمای اضافه + مضاف الیه ) است که در آن بین مضاف و مضاف الیه رابطه ی شباهت و همانندی وجود دارد.
مثال :
چراغ دانش: دانش مانند چراغ روشنگر است.
دانش: مشبه
چراغ: مشبه به
مانند:ادات تشبیه
روشنگر: وجه شبه
در این تشبیه ادات و وجه شبه حذف شده
می ماند مشبه و مشبه به که آنها را به هم اضافه می کنند که یک ترکیب اضافی درست میشه
به این نوع اضافه، اضافه تشبیهی می گویند
🔹معمولا مشبه، به مشبه به اضافه میشود مانند: چشمه معرفت
گاهی مشبه به، به مشبه اضافه میشود مانند: لب لعل
مثالهای دیگر
قد سرو : قد مانند سرو ، بلند است.
لعل لب : لب مانند لعل ، سرخ است .
هست ' طومار دل ' من به درازای ابد
برنوشته ز سرش تا سوی پایان : ' تو مرو '
مولانا
طومار دل : اسم + نقش نمای اضافه + اسم
بنابراین ترکیب اضافی داریم.
دل : مشبه
طومار : مشبه به
دل همچون طومار است ، بنابراین اضافه ی تشبیهی داریم.
'درخت دوستی' بنشان که کام دل به بار آرد
'نهال دشمنی' برکن که رنج بی شمار آرد
حافظ
درخت دوستی : ترکیب اضافی
دوستی : مشبه ، درخت : مشبه به
درخت دوستی : اضافه ی تشبیهی
نهال دشمنی : ترکیب اضافی
دشمنی : مشبه ، نهال : مشبه به
نهال دشمنی : اضافه ی تشبیهی